Choroba alkoholowa, nazywana powszechnie alkoholizmem, to trudne i złożone zaburzenie, które dotyka coraz większą liczbę osób na całym świecie. Charakteryzuje się ona stopniowym postępem i przechodzi przez różne fazy. Z każdą z nich wiążą się poważne konsekwencje dla zdrowia fizycznego i psychicznego osoby uzależnionej.

W tym artykule przyjrzymy się poszczególnych fazom z uwzględnieniem ich charakterystycznych cech.

Czym dokładnie jest choroba alkoholowa?

Alkoholizm jest chorobą, która ma znaczący wpływ na życie jednostki i jej bliskich. Leczenie alkoholizmu może wymagać wsparcia specjalistów, takich jak terapeuci i lekarze, oraz zaangażowania osoby uzależnionej i jej otoczenia w proces terapeutyczny. Wczesna diagnoza i interwencja są kluczowe dla skutecznego leczenia alkoholizmu.

Alkoholizm można sprowadzić do 8 punktów, które go opisują:

1. Spożywanie alkoholu: alkoholizm rozpoczyna się od regularnego i nadmiernego spożywania alkoholu. Osoba dotknięta tym zaburzeniem często nie jest w stanie kontrolować ilości przyjmowanych „procentów”.
2. Obsesyjna i kompulsywna konsumpcja: osoba cierpiąca na alkoholizm odczuwa obsesyjną potrzebę picia alkoholu, która jest trudna do opanowania. Picie staje się jej głównym celem życiowym.
3. Uzależnienie fizyczne: w miarę postępowania choroby, organizm rozwija uzależnienie fizyczne od alkoholu. Nagłe zaprzestanie spożywania napojów wyskokowych może prowadzić do objawów odstawienia, takich jak drżenie rąk, nudności i inne dolegliwości.
4. Uzależnienie psychiczne: alkoholizm wpływa także na uzależnienie psychiczne, które objawia się silną chęcią picia w odpowiedzi na stres, trudności życiowe lub emocje.
5. Tolerancja i wzrost konsumpcji: osoby dotknięte alkoholizmem mają wyższą tolerancję na alkohol, co oznacza, że potrzebują coraz większych ilości, aby osiągnąć zamierzony efekt.
6. Negatywne konsekwencje: alkoholizm prowadzi do licznych negatywnych konsekwencji, takich jak problemy zdrowotne, w tym uszkodzenie wątroby i układu nerwowego, problemy społeczne, w tym rozpad rodzin i utratę pracy, oraz problemy psychologiczne, takie jak depresja i lęk.
7. Brak kontroli: jedna z głównych cech alkoholizmu to utrata całkowitej kontroli nad piciem.
8. Chęć kontynuowania picia pomimo negatywnych konsekwencji: osoba dotknięta alkoholizmem często kontynuuje picie mimo narastających problemów i konsekwencji, które towarzyszą uzależnieniu.

Jakie można wymienić fazy choroby alkoholowej?

Najczęstszym podziałem stosowanym w źródłach, opisujących uzależnienie od napojów wyskokowych, jest podział na 4 podstawowe fazy choroby alkoholowej. Twórcą tego podziału jest amerykański lekarz Elvin Morton Jedlinek.

Faza 1: Prealkoholowa

Faza 1 znana również pod pojęciem „okres prealkoholowy”, jest pierwszym etapem w rozwoju zaburzenia alkoholowego, w którym osoba rozpoczyna swoje doświadczenia z napojami procentowymi. Jest to okres, w którym jednostka może eksperymentować z alkoholem, często doświadczając początkowej euforii i pozytywnych emocji związanych z jego spożywaniem. W fazie prealkoholowej chory zazwyczaj zachowuje pozorną kontrolę nad ilością i częstotliwością picia alkoholu, choć istnieje ryzyko, że będzie stopniowo zwiększać dawkę, aby osiągnąć pożądane efekty.

Kluczowymi cechami tej fazy są:

• Euforia i początkowa radość: osoba doświadcza pozytywnych emocji i wrażeń związanych z alkoholem, co często przyczynia się do jego regularnego spożywania.
• Poczucie kontroli: w tym okresie osoba ma wrażenie, że kontroluje ilość spożywanego alkoholu.
• Tolerancja: organizm zaczyna rozwijać tolerancję na alkohol, co może prowadzić do konieczności spożywania większych ilości.

Faza 2: Ostrzegawcza

Faza 2 charakteryzuje się narastającymi problemami i negatywnymi konsekwencjami związanymi z nadmiernym spożywaniem alkoholu. W tej fazie osoba zaczyna doświadczać pierwszych konsekwencji, będących odpowiedzią na rozwój alkoholizmu. Jest to okres, w którym konflikty w rodzinie, pracy i życiu społecznym stają się bardziej zauważalne, a chory może doświadczać narastającej presji, aby ograniczyć lub kontrolować swoje picie.

Kluczowe cechy tej fazy to:

• Problemy w relacjach: osoba zaczyna doświadczać trudności w utrzymaniu zdrowych relacji zarówno w sferze zawodowej, jak i osobistej.
• Zwiększające się ilości spożywanego alkoholu: w celu osiągnięcia rezultatu z początkowej fazy, jednostka zaczyna konsumować większe ilości alkoholu z uwagi na wzrost tolerancji.
• Negatywne skutki zdrowotne: w tej fazie pojawiają się pierwsze objawy negatywnych skutków zdrowotnych, takie jak problemy z wątrobą czy zaburzenia snu.

Faza 3: Krytyczna

Faza 3 to zaawansowany etap choroby alkoholowej, w którym uzależnienie od alkoholu osiąga szczytowy poziom. W tym stadium osoba utraciła kontrolę nad swoim piciem i jest silnie uzależniona zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Faza ta charakteryzuje się pogarszającymi się problemami zdrowotnymi, społecznymi i psychologicznymi oraz postępującą izolacją społeczną.

Kluczowe cechy tej fazy to:

• Fizyczna i psychiczna zależność: jednostka staje się całkowicie uzależniona od alkoholu, co przejawia się zarówno w potrzebie fizycznego spożycia alkoholu, jak i psychicznej obsesyjności.
• Izolacja społeczna: osoba chora coraz częściej izoluje się od swojego otoczenia społecznego, skupiając się wyłącznie na alkoholu.
• Poważne problemy zdrowotne: w tej fazie pojawiają się poważne problemy zdrowotne, takie jak marskość wątroby czy zaburzenia neurologiczne.

Faza 4: Przewlekła nazywana także chroniczną

Faza 4 to ostatni etap rozwoju choroby alkoholowej, charakteryzujący się długotrwałym i trudnym do pokonania uzależnieniem. Jest to stadium, w którym negatywne konsekwencje zdrowotne, społeczne i psychologiczne osiągają maksymalny poziom. Jednostka podupada na zdrowiu fizycznym i psychicznym. W krytycznym momencie dochodzi do śmierci.

Kluczowe cechy tej fazy to:

• Zniszczenie relacji: relacje rodzinne i społeczne ulegają całkowitemu zniszczeniu, często ze względu na zachowania wynikające z uzależnienia od alkoholu.
• Poważne problemy zdrowotne: osoba doświadcza poważnych problemów zdrowotnych, które mogą prowadzić do hospitalizacji i zagrożenia życia.
• Ryzyko samobójstwa: w tej fazie istnieje wyjątkowo wysokie ryzyko samobójstwa, związane z bezsilnością i desperacją jednostki.

Fazy choroby alkoholowej – podsumowanie

Fazy choroby alkoholowej stanowią kompleksowy proces stopniowego upadku, który może prowadzić do katastrofalnych konsekwencji dla zdrowia fizycznego i psychicznego oraz życia społecznego osoby dotkniętej tym zaburzeniem. Zrozumienie tych faz ma kluczowe znaczenie, ponieważ umożliwia wcześniejsze wykrycie problemu i podjęcie odpowiednich działań interwencyjnych.

Wsparcie osób cierpiących na chorobę alkoholową jest niezwykle istotne, niezależnie od fazy, w jakiej się znajdują. Istnieją skuteczne terapie i programy wsparcia, które mogą pomóc jednostkom w leczeniu alkoholizmu i odzyskaniu zdrowia.

Pamiętajmy, że rozpoznanie i interwencja we wczesnych fazach choroby mogą znacząco poprawić szanse na powrót do normalności.