Narkotyki
Narkotyk, substancja psychoaktywna, środek odurzający, używka – to podobne określenia funkcjonujące w języku potocznym. W medycynie, psychologii aktualnie obowiązującym nazewnictwem jest substancja psychoaktywna. Z kolei pojęcie narkomanii wywodzi się od słowa "narcos" co oznacza odurzenie, senność, uśpienie.
Substancje psychoaktywne (narkotyki) :
- wpływają na centralny układ nerwowy,
- przyjmowane są w celu doznania przyjemności, zmiany świadomości, zmiany nastroju, przeżycia ekstremalnych doznań,
- wpływają na organizm człowieka powodując w różnym stopniu zmiany psychiczne (np. euforię, zmieniony odbiór rzeczywistości, przewidzenia, zaburzenia pamięci) oraz fizyczne (przyspieszenie tętna, pobudzenie),
- przewlekle przyjmowane mogą prowadzić do uzależnienia psychicznego i fizjologicznego,
- mają pochodzenie naturalne lub syntetyczne,
- często są dzielone na tzw. narkotyki miękkie (jako bezpieczne, mało szkodliwe np. marihuana) oraz twarde (niebezpieczne, groźne). Określenia te są mylące, nieprawdziwe, dają złudne poczucie bezpieczeństwa np. przy stosowaniu marihuany.
W Polsce obowiązuje podział substancji psychoaktywnych na trzy główne grupy:
- alkohol, opiaty, leki uspokajające i nasenne (działające głównie rozluźniająco, uspokajająco, nasennie)
- kanabinole i inne substancje halucynogenne, lotne rozpuszczalniki (działające głównie euforycznie, powodujące omamy, urojenia)
- kokaina i inne substancje stymulujące (amfetamina), nikotyna (działające pobudzająco, podwyższające nastrój)
Klasyfikacja substancji psychoaktywnych
W Polsce od 1992 r. obowiązuje Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ( ICD - 10). Wśród substancji psychoaktywnych wyodrębniono szereg grup, przyjmując jako kryteria podziału ze wzdędu na :
- powszechność stosowania
- powodowanie problemów zdrowotnych oraz społecznych
- sposób przyjmowania
Klasyfikacja ICD - 10( Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych )wyróżnia zaburzenia psychiczne i zachowania spowodowane przyjmowaniem następujących substancji psychoaktywnych:
- alkoholu
- opiatów
- kanabinoli
- leków uspokajających i nasennych
- kokainy
- innych niż kokaina substancji stymulujących, w tym kofeiny
- substancji halucynogennych
- tytoniu
- lotnych rozpuszczalników
- używaniem kilku substancji psychoaktywnych lub innych substancji niż wyżej wymienione